Orta Doğu Ülkeleri

Ortadoğu, Doğu Akdeniz’den Basra Körfezi’ne kadar uzanan, Asya, Afrika ve Avrupa’nın kavşağında yer alan bir bölgedir. Tarih, kültür ve çeşitlilik açısından zengin, farklı kimliklere ve jeopolitik öneme sahip çok sayıda ülkeye ev sahipliği yapan bir bölgedir. Burada, Orta Doğu ülkelerinin her birini keşfederek, önemli devlet gerçeklerini, kültürel etkileri ve tarihi önemi vurgulayacağız.

1. Suudi Arabistan

Resmi olarak Suudi Arabistan Krallığı olarak bilinen Suudi Arabistan, yüzölçümü bakımından Orta Doğu’nun en büyük ülkesidir ve İslam’ın doğduğu yer olarak kabul edilir. Geniş çölleri, zengin petrol rezervleri ve muhafazakar İslam toplumuyla tanınır.

• Nüfus: Yaklaşık 34,8 milyon kişi.
• Yüzölçümü: 2.149.690 kilometrekare.
• Başkent: Riyad.
• Resmi Dil: Arapça.
• Hükümet: Mutlak monarşi.
• Para birimi: Suudi riyali (SAR).
• Büyük Şehirler: Cidde, Mekke, Medine.
• Meşhur Yerler: Mekke’deki Ulu Cami, Medine’deki Peygamber Mescidi, Al-Ula’nın arkeolojik alanları.
• Kültürel Katkılar: İslam sanatı ve mimarisi, geleneksel Bedevi kültürü ve misafirperverlik gelenekleri.
• Tarihsel Önemi: İslam’ın doğduğu yer, Nebatiler gibi eski uygarlıklara ev sahipliği yapan ve modern petrol endüstrisinde önemli bir oyuncu.

2.İran

Resmi olarak İran İslam Cumhuriyeti olarak bilinen İran, Batı Asya’da yer alan ve binlerce yıl öncesine dayanan zengin bir kültürel mirasa sahip bir ülkedir. Fars mimarisi, şiiri, bilim ve matematiğe katkılarıyla tanınır.

• Nüfus: Yaklaşık 83 milyon kişi.
• Yüzölçümü: 1.648.195 kilometrekare.
• Başkent: Tahran.
• Resmi Dil: Farsça.
• Hükümet: Üniter İslam cumhuriyeti.
• Para birimi: İran riyali (IRR).
• Büyük Şehirler: Meşhed, İsfahan, Şiraz.
• Ünlü Yerler: Persepolis, Nakş-ı Cihan Meydanı, Golestan Sarayı.
• Kültürel Katkılar: Fars edebiyatı, şiir (Mevlana ve Hafız’ın eserleri dahil) ve klasik müzik.
• Tarihsel Önemi: Eskiden antik İran’ın bir parçasıydı, Ahamenişler ve Safeviler gibi birçok imparatorluğa ev sahipliği yapmış ve tarih boyunca önemli jeopolitik etkilere maruz kalmıştı.

3. Irak

Batı Asya’da yer alan Irak, uygarlığın beşiği sayılan Mezopotamya’nın da aralarında bulunduğu eski uygarlıklarıyla tanınıyor. Zengin bir kültürel mirasa sahip ama aynı zamanda onlarca yıllık çatışma ve istikrarsızlık da yaşadı.

• Nüfus: Yaklaşık 40 milyon kişi.
• Yüzölçümü: 438.317 kilometrekare.
• Başkent: Bağdat.
• Resmi Diller: Arapça, Kürtçe.
• Hükümet: Federal parlamenter cumhuriyet.
• Para birimi: Irak dinarı (IQD).
• Büyük Şehirler: Basra, Musul, Erbil.
• Ünlü Yerler: Babil, Ur, Samarra Arkeolojik Şehri.
• Kültürel Katkılar: Mezopotamya sanatı ve mimarisi, Irak müziği (makam dahil) ve mutfak gelenekleri.
• Tarihsel Önemi: Sümerler ve Babiller gibi eski uygarlıklara ev sahipliği yapmış, Moğollar ve Osmanlılar dahil birçok imparatorluğun istilasına uğramış, Körfez Savaşları dahil son zamanlarda çatışmalar yaşanmıştır.

4. Türkiye

Avrupa ve Asya’nın kavşağında yer alan Türkiye, Doğu ve Batı kültürlerinin eşsiz karışımı, muhteşem manzaraları ve zengin tarihiyle tanınır. İki kıtayı birbirine bağlar ve dünya tarihinin şekillenmesinde önemli bir rol oynamıştır.

• Nüfus: Yaklaşık 83 milyon kişi.
• Yüzölçümü: 783.356 kilometrekare.
• Başkent: Ankara.
• Resmi Dil: Türkçe.
• Hükümet: Üniter başkanlık cumhuriyeti.
• Para birimi: Türk Lirası (TRY).
• Büyük Şehirler: İstanbul, Ankara, İzmir.
• Ünlü Yerler: Ayasofya, Kapadokya, Efes.
• Kültürel Katkılar: Osmanlı mimarisi, Türk mutfağı, hat ve seramik gibi geleneksel sanatlar.
• Tarihsel Önemi: Eskiden Bizans ve Osmanlı İmparatorluklarının kalbi olan bu bölge, İpek Yolu ticaretinde önemli bir rol oynamış ve bölgesel jeopolitiğin önemli bir oyuncusu olmuştur.

5. Mısır

Kuzey Afrika’da ve Asya’nın Sina Yarımadası’nda bulunan Mısır, piramitler, Sfenks ve Nil Nehri boyunca uzanan tapınaklar dahil olmak üzere eski uygarlığıyla tanınır. Dünyanın en eski uygarlıklarından biridir.

• Nüfus: Yaklaşık 104 milyon kişi.
• Yüzölçümü: 1.010.408 kilometrekare.
• Başkent: Kahire.
• Resmi Dil: Arapça.
• Hükümet: Üniter yarı başkanlık cumhuriyeti.
• Para birimi: Mısır poundu (EGP).
• Büyük Şehirler: İskenderiye, Giza, Luksor.
• Ünlü Yerler: Gize Piramitleri, Karnak Tapınağı, Abu Simbel.
• Kültürel Katkılar: Eski Mısır sanatı ve mimarisi, hiyeroglif yazı ve matematik ve tıbba katkılar.
• Tarihsel Önemi: Yunanlılar ve Romalılar da dahil olmak üzere çeşitli imparatorluklar tarafından fethedilen, dünyanın en eski uygarlıklarından birine ev sahipliği yapan ve bölgesel jeopolitiğin önemli bir oyuncusu.

6. Suriye

Batı Asya’da bulunan Suriye, dünyanın en eski sürekli yerleşim yerlerinden biri olan Şam da dahil olmak üzere antik kentleriyle tanınıyor. Zengin bir kültürel mirasa sahip olmasına rağmen son yıllarda iç savaş ve çatışmalar nedeniyle gölgelenmiştir.

• Nüfus: Yaklaşık 17 milyon kişi.
• Yüzölçümü: 185.180 kilometrekare.
• Başkent: Şam.
• Resmi Dil: Arapça.
• Hükümet: Üniter yarı başkanlık cumhuriyeti.
• Para birimi: Suriye Lirası (SYP).
• Büyük Şehirler: Halep, Humus, Hama.
• Ünlü Yerler: Emevi Camii, Palmira, Krak des Chevaliers.
• Kültürel Katkılar: Suriye mimarisi, mutfağı (içli köfte ve falafel gibi yemekler dahil), edebiyat ve müziğe katkılar.
• Tarihsel Önemi: Fenikeliler ve Asurlular gibi eski uygarlıklara ev sahipliği yapmış, daha sonra İslam Halifeliği’nin bir parçası olmuş ve tarih boyunca önemli jeopolitik etkilere maruz kalmıştır.

7.Yemen

Arap Yarımadası’nın güney kesiminde yer alan Yemen, zengin tarihi, muhteşem manzaraları ve antik kentleriyle tanınıyor. Bölgedeki en eski uygarlık merkezlerinden biri olmasına rağmen son yıllarda siyasi istikrarsızlık ve çatışmalarla karşı karşıya kalmıştır.

• Nüfus: Yaklaşık 30 milyon kişi.
• Yüzölçümü: 527.968 kilometrekare.
• Başkent: Sana’a.
• Resmi Dil: Arapça.
• Hükümet: Üniter parlamenter cumhuriyet.
• Para birimi: Yemen riyali (YER).
• Büyük Şehirler: Aden, Taiz, Al Hudaydah.
• Ünlü Yerler: Eski Sana’a Şehri, Shibam Hadramawt, Sokotra Adası.
• Kültürel Katkılar: Yemen mimarisi (kule evler dahil), Yemen mutfağı (mandi ve saltah gibi) ve geleneksel müzik ve dans.
• Tarihsel Önemi: Sebeliler ve Himyeriler gibi eski uygarlıklara ev sahipliği yapmış, daha sonra İslam Halifeleri ve Osmanlı İmparatorluğu da dahil olmak üzere çeşitli imparatorlukların bir parçası olmuş ve iç savaş da dahil olmak üzere son zamanlarda çatışmalar yaşanmıştır.

8. Birleşik Arap Emirlikleri (BAE)

Arap Yarımadası’nın güneydoğu kıyısında yer alan Birleşik Arap Emirlikleri, modern şehirleri, lüks alışveriş mekanları ve kültürel mekanlarıyla tanınıyor. Orta Doğu’nun en zengin ülkelerinden biridir.

• Nüfus: Yaklaşık 9,9 milyon kişi.
• Yüzölçümü: 83.600 kilometrekare.
• Başkent: Abu Dabi.
• Resmi Dil: Arapça.
• Hükümet: Federal mutlak monarşi.
• Para birimi: BAE dirhemi (AED).
• Büyük Şehirler: Dubai, Abu Dabi, Sharjah.
• Ünlü Yerler: Burj Khalifa, Şeyh Zayed Ulu Camii, Palm Jumeirah.
• Kültürel Katkılar: Modern mimari, Emirlik mutfağı (şawarma ve machboos gibi yemekler dahil) ve doğancılık ve deve yarışı gibi geleneksel sanatlar.
• Tarihsel Önemi: Eskiden Ateşkes Devletlerinin bir parçasıydı, 1971’de bağımsızlığını kazandı ve son yıllarda hızlı bir modernleşme ve gelişme yaşadı.

9. Ürdün

Batı Asya’da yer alan Ürdün, aralarında Petra şehrinin de bulunduğu antik kalıntıların yanı sıra muhteşem çöl manzaraları ve misafirperver insanlarıyla da tanınıyor. Bölge tarihinde önemli bir rol oynamıştır.

• Nüfus: Yaklaşık 10,5 milyon kişi.
• Yüzölçümü: 89.342 kilometrekare.
• Başkent: Amman.
• Resmi Dil: Arapça.
• Hükümet: Üniter parlamenter anayasal monarşi.
• Para birimi: Ürdün dinarı (JOD).
• Büyük Şehirler: Zarqa, Irbid, Al-Salt.
• Ünlü Yerler: Petra, Jerash, Wadi Rum.
• Kültürel Katkılar: Nebati mimarisi, Ürdün mutfağı (mansaf ve falafel gibi yemekler dahil) ve geleneksel müzik ve dans.
• Tarihsel Önemi: Nebatiler ve Romalılar gibi eski uygarlıklara ev sahipliği yapan, Osmanlı İmparatorluğu’na karşı Arap İsyanının bir parçası olan ve bölgesel jeopolitiğin önemli bir oyuncusu olan bölge.

10. Lübnan

Akdeniz’in doğu kıyısında yer alan Lübnan, çeşitli kültürü, muhteşem manzaraları ve canlı gece hayatıyla tanınır. Çeşitli medeniyetlerden etkilenmiş zengin bir tarihe sahiptir.

• Nüfus: Yaklaşık 6,8 milyon kişi.
• Yüzölçümü: 10.452 kilometrekare.
• Başkent: Beyrut.
• Resmi Dil: Arapça.
• Hükümet: Üniter parlamenter cumhuriyet.
• Para birimi: Lübnan poundu (LBP).
• Büyük Şehirler: Trablus, Sidon, Tire.
• Ünlü Yerler: Baalbek, Byblos, Jeita Grotto.
• Kültürel Katkılar: Fenike mirası, Lübnan mutfağı (tabbouleh ve içli köfte gibi yemekler dahil) ve canlı sanatlar ve müzik ortamı.
• Tarihsel Önemi: Fenikeliler ve Romalılar gibi eski uygarlıklara ev sahipliği yapmış, Bizans ve Osmanlı gibi çeşitli imparatorluklardan etkilenmiş ve Lübnan İç Savaşı da dahil olmak üzere son zamanlarda çatışmalar yaşamıştır.

11. Kuveyt

Basra Körfezi’nin kuzey ucunda yer alan Kuveyt, petrol rezervleri, modern mimarisi ve zengin kültürel mirasıyla tanınıyor. Kişi başına düşen dünyanın en zengin ülkelerinden biridir.

• Nüfus: Yaklaşık 4,3 milyon kişi.
• Yüzölçümü: 17.818 kilometrekare.
• Başkent: Kuveyt Şehri.
• Resmi Dil: Arapça.
• Hükümet: Üniter parlamenter anayasal monarşi.
• Para birimi: Kuveyt dinarı (KWD).
• Büyük Şehirler: Hawalli, Al Ahmadi, Farwaniya.
• Ünlü Yerler: Kuveyt Kuleleri, Ulu Cami, Failaka Adası.
• Kültürel Katkılar: Geleneksel Kuveyt mimarisi, mutfağı (machboos ve haree gibi yemekler dahil), müzik ve dans.
• Tarihsel Önemi: Eskiden ticaret ve incicilik merkezi olan şehir, 1990 yılında Körfez Savaşı’na yol açan Irak tarafından işgal edilmiş ve son yıllarda hızlı bir modernleşme ve gelişme yaşamıştır.

12. Umman

Arap Yarımadası’nın güneydoğu kıyısında yer alan Umman, çöller, dağlar ve kıyı şeridi gibi muhteşem manzaralarının yanı sıra zengin kültürel mirası ve misafirperverliğiyle tanınır.

• Nüfus: Yaklaşık 5,1 milyon kişi.
• Yüzölçümü: 309.500 kilometrekare.
• Başkent: Maskat.
• Resmi Dil: Arapça.
• Hükümet: Üniter mutlak monarşi.
• Para birimi: Umman Riyali (OMR).
• Büyük Şehirler: Salalah, Seeb, Sur.
• Ünlü Yerler: Sultan Qaboos Ulu Camii, Nizwa Kalesi, Wahiba Kumları.
• Kültürel Katkılar: Umman mimarisi, mutfağı (şuwa ve helva gibi yemekler dahil) ve Umman halk müziği ve dansı gibi geleneksel sanatlar.
• Tarihsel Önemi: Eskiden eski Frankincense Rotası’nın bir parçası olan, Ummanlılar gibi eski uygarlıklara ev sahipliği yapmış ve tarih boyunca deniz ticaretinde önemli bir rol oynamıştır.

13. Katar

Arap Yarımadası’nın kuzeydoğu kıyısında yer alan Katar, modern silueti, lüks alışveriş mekanları ve kültürel mekanlarıyla tanınır. Kişi başına düşen dünyanın en zengin ülkelerinden biridir.

• Nüfus: Yaklaşık 2,8 milyon kişi.
• Yüzölçümü: 11.586 kilometrekare.
• Başkent: Doha.
• Resmi Dil: Arapça.
• Hükümet: Üniter mutlak monarşi.
• Para birimi: Katar riyali (QAR).
• Büyük Şehirler: Al Wakrah, Al Khor, Umm Salal Mohammed.
• Ünlü Yerler: İslam Sanatları Müzesi, Katar İncisi, Souq Waqif.
• Kültürel Katkılar: Modern mimari, Katar mutfağı (makbuz ve tavşan gibi yemekler dahil) ve geleneksel sanatlar ve el sanatları.
• Tarihsel Önemi: Eskiden inci çıkarma ve balıkçılık merkezi olan bu bölge, 1971 yılında İngiltere’den bağımsızlığını kazanmış ve son yıllarda hızlı bir modernleşme ve gelişme yaşamıştır.